گزارش جلسه ۰۱۲ باشگاه فیزیک اصفهان
اصفهان
جلسه دوازدهم
زمان: ۹۰/۱۱/۱۱
موضوع سخنرانی و سخنران اين جلسه
نظریه بازی
دكتر سیدحامد سیدعلائی
پژوهکشده علوم شناختی، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی

چكيده:

نظریه بازی چهارچوب ریاضی برای بازی‌ها می‌سازد. این بازی‌ها می‌توانند از جنس بازی‌های سرگرم کننده باشند، مثل شطرنج و سنگ کاغذ قیچی، و یا اینکه از جنس بازی‌هایی باشند که در اقتصاد، سیاست و زندگی روزانه با آنها سر و کار داریم، مثل حراج و اعتصاب و یا حتی چیزی به سادگی ایستادن پشت چراغ قرمز. برای همین، نظریه بازی در زندگی روزانه هرکدام از ما کاربرد دارد و دانستن کمی از آن برای همه لازم است.

دراینجا ما بازی های سنگ کاغذ قیچی، معمای زندانی‌ها، جوجه، اتمام حجت، معمای داوطلب، معمای شام و معمای سفره‌خانه را معرفی می‌کنیم و یکی دوتا از آنها را بازی می‌کنیم. این بازی ها مثال‌هایی هستند که با بررسی آنها مفاهیمی نظیر ماتریس بازدهی، استراتژی های خالص و مختلط، تعادل نش و درخت بازی را بیان می‌کنیم و سعی می‌کنیم استراتژی‌های بهینه برای بازی کردن بیابیم.

این بازی ها مثال‌های خوبی هستند از آنچه که در زندگی روزمره با آنها روبرو می‌شویم، به عنوان مثال، معمای شام وضعیتی را بیان می‌کند که شما و دوستانتان به رستوران رفته‌اید، چون تعدادتان زیاد است و حال و حوصله ضرب و تقسیم ندارید، تصمیم می‌گیرید که صورتحساب را در آخر کار تقسیم بر تعداد کنید. حالا در این بازی اگرفقط شما گران‌ترین غذای رستوران را سفارش دهید، برنده‌اید، چون یک غذای خوب به خرج باقی دوستان خورده اید، اما اگر فقط شما ارزان ترین غذا را سفارش دهید، بازنده هستید،‌ چون غذای بد خورده اید اما پول غذای گران را پرداخت کرده‌اید. برای تصمیم گیری در این مورد می‌توانیم از نظریه بازی استفاده کنیم، میزان برد و باخت هر نفر را بسته به تصمیم‌هایی که گرفته می‌شود مشخص کنیم و از روی آن ماتریس بازدهی را بسازیم و در نهایت راجع به انتخاب غذا تصمیم بگیریم.

نظریه بازی فرم امروزی خود را مدیون جان فون نیومان، فیزیکدان و ریاضی‌دان معروف است و از زمان شروع، دهه ۳۰ میلادی تاکنون ریاضی دانان و فیزیک دانان بسیاری روی چارچوب نظری آن کار کرده اند و اقتصادانان و روانشناسان و جامعه شناسان و زیست شناسان بسیاری نیز مثالهای آن را دنیای اطراف ما یافته اند.

فایل سخنرانی «نظریه بازی» دکتر سید علایی:


محل:‌ دانشگاه اصفهان- درب شرقي- ساختمان علوم يك- تالار شهيد باهنر.

برنامه:

17:00 سخنرانی: آقاي دكتر سيدحامد سيدعلايي، پژوهکشده علوم شناختی، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی،

18:00 استراحت و پذیرایی،

‌18:20 پرسش ماه: آقاي محسن اميني، دانشگاه صنعتي اصفهان،

18:40 خبرنشست: آقاي دكتر پيمان صاحب سرا، دانشگاه صنعتي اصفهان،

19:00 پايان.

توجه ۱: اعضای باشگاه لطفا برای حضور در باشگاه فیزیک کارت عضویت خود را به همراه بیاورند.

توجه ۲: علاقه مندان به عضویت یا تمدید عضویت برای سال ٩۰، لطفا ۱۵ دقیقه قبل از شروع برنامه برای ثبت نام به میز انجمن در مقابل سالن همایش مراجعه کنند.


پرسش و پاسخ این جلسه:
وسایل لازم:
۱- بادکنک ۲ عدد کاملا مشابه
۲- لوله شیشه‌ای کوچک و با قطر چند میلیمتر
۳-چوب پنبه
سوال:‌
۲ بادکنک کاملا مشابه هم انتخاب می‌کنیم. مطابق شکل زیر، هر کدام از بادکنک‌ها را به یک طرف لوله‌ی شیشه‌ای متصل می‌کنیم و مطمن می‌شویم که از محل اتصال، هوا نشت نکند. اکنون یکی از بادکنک‌ها را بیشتر از دیگری باد می‌کنیم. سپس سر آزاد یکی از لوله‌ها را به وسیله‌ی چوب پنبه به سر آزاد دیگری متصل می‌کنیم. در این حالت دو بادکنک به هم مرتبط می‌شوند و هوا می‌تواند از یکی به دیگری منتقل شود. آنچه مشاهده می‌کنید را چگونه توصیف می‌کنید؟


پاسخ:
پس از برقراری ارتباط، بر خلاف انتظار قبلی، هوا از بادکنکی که شعاع کوچکتری داشت به بادکنک با شعاع بزرگتر منتقل می‌شود. یک راه آسان برای توضیح این پدیده این است که فرض کنیم بادکنک‌ها کروی هستند. اکنون مطابق شکل زیر، اگر یکی از بادکنک‌ها را با دمیدن هوا از یک شعاع اولیه به شعاع بزرگتری برسانیم و کاری که هوای درون بادکنک انجام می‌دهد به علاوه کاری که هوای خارج بادکنک انجام می‌دهد(با علامت منفی) باهم جمع کنیم که برابر با کل کار است باید مساوی باشد با انرژی ذخیره شده در سطح بادکنک که کشش سطحی مشخصی دارد. از این قضیه رابطه‌ای بدست می‌آید که نشان می‌دهد فشار درون هر بادکنک با شعاع آن نسبت عکس و با ضریب کشش سطحی نسبت مستقیم دارد. بنابراین بادکنکی که شعاع کوچکتری دارد فشار هوای بیشتری را در درون خود احساس می‌کند و هوا از این بادکنک به بادکنکی که شعاع بزرگتری دارد منتقل می‌شود.



خبرنشست این جلسه:

خبر اول

پژوهشگران در بریتانیا و اسپانیا موفق به ساخت آرایه های گرافینی شده اند که با توجه به ضخامت ناچیزشان قادر به جذب نزدیک به کامل نور می باشند. این مواد نوید بخش دوره جدیدی برای پدیده فوتو ولتاییک در سلول های خورشیدی است. سازوکار این آرایه بدین صورت است که برخلاف مواد معمولی، که برای جاذب بودن نیاز به ضخامت زیاد از مرتبه چند هزار اتم دارند، آرایه ای از لایه گرافین به ضخامت یک اتم در آن به کار گرفته می شوند. آین آرایه ی تشکیل شده از نانودیودهای گرافینی، نور را با به دام انداختن در نواحیی صدها برابر کوچکتر از طول موج نور، جذب می کنند. در این حالت در هر کدام از نانو-دیسک های موجود پلاسمون ها برانگیخته می شوند. پلاسمون ها مدهای جمعی کوانتومی ناشی از نوسانات الکترون ها در نانودیسک ها هستند، که با نور برهم کنش می کنند. بدام انداختن نور تنها زمانی انجام می شود که ماده بار الکتریکی داشته باشد. این امر با اتصال یک ولتاژ به لایه محقق می شود. این گروه نشان دادند که چگونه این آرایه گرافینی می تواند طول موج های ناحیه فروسرخ میانی و تراهرتزی را بطور کامل جذب کند.
http://physicsworld.com/cws/article/news/48464

خبر دوم

مواد هوشمند پلاسمونی، که هنوز در آزمایشگاه آزمایش نشده اند، اخیراً موضوع شبیه سازی سطح انگشتان مارمولک شدند. یک مارمولک قادر است بر روی سطوح بسیار صیقلی بالا برود، یعنی نیروی جاذبه ای بین دستش و سطح وجود دارد که آن را قادر می سازد تا نیرویی بیش از نیروی وزن خود را تحمل کند. تابش نور بر سطح مواد رسانا باعث بوجود آمدن نوسانات کوانتومی چگالی الکترونی در رسانا، موسوم به پلاسمون می شود. ایجاد پلاسمون ها بر سطحِ رسانا نواحی باردارِ متوالی مثبت و منفی بوجود می آورد. به نزدیک شدن یک سطح دیگر در مجاورت این رسانا، نیروی جاذبه ای بین سطوح بوجود می آید. این سطح دوم اگر یک سطح فلزی باشد، نیروی بوجود آمده کوچک خواهد بود. اما در مورد مواد هوشمندی که به این منظور در حال طراحی هستند، بسامدهای خاصی از پلاسمون تشدید می شوند و به آنها انرژی بسیار بیشتری برای ذخیره کردن انرژی می دهند. ساختار پیش بینی شده، ماده هوشمند دوبعدی از تشدید کننده طلا است؛ چند ده نانومتر ضخامت از این ماده بر روی سطح یک دی الکتریک معمولی، زیر تابش نور، تشدید پلاسمونی با طول موج 1370nm ایجاد می کند. این مقدار تشدید، میزان نیروی جاذبه ای بسیار بزرگ بین سطوح ایجاد می کند.
http://physicsworld.com/cws/article/news/48394


شما می‌توانید پاسخ پرسشهای مطرح شده در هریک از جلسات باشگاه فیزیک اصفهان را به نشانی پست الکترونیکی بفرستید. لطفاً در عنوان نامه خود به شماره جلسه باشگاه اشاره کنید.

مشاهده گزارش جلسه     
فهرست جلسات | باشگاه فیزیک اصفهان
پوستر این جلسه   (راهنمای چاپ)



حامیان انجمن فیزیک ایران   (به حامیان انجمن بپیوندید)
  • پژوهشگاه دانش‌های بنیادی
  • دانشگاه صنعتی شریف
  • دانشکده فیزیک دانشگاه تهران

کلیه حقوق مربوط به محتویات این سایت محفوظ و متعلق به انجمن فیریک ایران می‌باشد.
Server: Iran (45.82.138.40)

www.irandg.com