مقاله ای با عنوان «انرژی تاریک دینامیکی برگرفته از حد موضعی نظریهی غیرموضعی گرانش» از جواد طباطبایی دانشجوی دکتری، عبدالعلی بنیهاشمی محقق پسادکتری و شانت باغرام دانشیار دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف بههمراه بهرام مشحون استاد پیشکسوت و بازنشستهی دانشگاه میزوری و استاد معین پژوهشکده نجوم پژوهشگاه دانشهای بنیادی و دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتیشریف، در سیاههی تقدیرشدگان بنیاد پژوهش گرانش در سال جاری قرار گرفت.
۹۵ درصد کیهان از ماده و انرژی تاریک تشکیل شده است، فیزیک هر دو این مولفهها ناشناخته و مشاهده و دریافت ما از دو مولفهی تاریک کیهان فقط از طریق گرانش صورت پذیرفته است. از این رو همواره این ایده مطرح است که شاید مدل بنیادیتری برای گرانش کلاسیک وجود دارد. نظریه بنیادی تری که این دو مولفه به گونه ای با آن در ارتباطند.
نسبیت عام اینشتین بر دو اصل مهم استوار است. اصل هم ارزی ( هم ارزی جرم گرانشی و جرم لختی) و اصل موضعیت! اصل موضعیت بدین معنا است که اندازهگیریهای فیزیک بهصورت موضعی و فقط در یک نقطه از فضا و زمان انجام میشود. جالب آن که پدیدههای فیزیکی مانند «موج» وجود دارند که نشان از ماهیت غیرموضعی اندازهگیری دارند. از این رو میتوان بهدنبال ساختن نظریه غیرموضعی از نسبیت و گرانش بود. در
کتاب گرانش غیر موضعی از استاد مشحون که در سال ۲۰۱۷ با انتشارات آکسفورد بهچاپ رسیده است این ایده بهصورت مبسوط واکاویده شده است.
در پژوهش جدید؛ طباطبایی و همکاران حد موضعی گرانش غیرموضعی برای کیهان همگن و همسانگرد را بهدست آوردهاند. در این
مقاله و
مقالهی تکمیلی دیگر، آنها نشان دادهاند که تحول مولفههای تشکیلدهنده کیهان از مدل استاندارد متفاوت خواهد بود! بهصورت خاص در این مدل هندسهی فضایی کیهان تخت بوده و ثابت کیهانشناسی بهعنوان مولفهای که چگالی ثابتی دارد، نمیتواند عامل انبساط تندشونده کیهان باشد. بهبیانی دیگر عامل انبساط تندشونده انرژی تاریک دینامیکی است.
این گروه پژوهشی درحال بررسی جوانب متفاوت این نظریه غیرموضعی گرانش و اثرات آن بر کیهانشناسی هستند.
منبع خبر:
https://hyperspace.uni-frankfurt.de/2023/05/12/gravity-research-foundation-awards-for-essays-2023/https://arxiv.org/abs/2305.07630
نویسنده خبر: اکرم میرحسینی