همه قبول دارند که ما نیاز به درک بهتری از ماهیت جامعه ی مدرن و نهادهای مالی و اقتصادی مربوطه‌اش را داریم. به گفته‌ی یکی از پژوهشگران شاید تهیه ی یک لیست از چالش‌های بزرگ بتواند کمکمان کند.

منبع عکس

در سال ۱۹۰۰، دیوید هیلبرت، ریاضی‌دان آلمانی، لیستی از برجسته‌ترین مسأله‌های ریاضی را در کنفرانسی در پاریس ارائه کرد. از بین این ۲۳ مسأله برخی از آن‌ها با روش‌های متقاعد‌کننده‌ای حل شده‌اند. برای مثال، سومین مسأله به شرح زیر است:

اگر دو چندوجهی هم‌حجم داشته باشیم و یکی از آن‌ها را به تعداد کافی به چندوجهی‌های کوچکتر تقسیم کنیم و سپس آن چندوجهی‌های کوچک را به هم بچسبانیم، آیا شبیه چندوجهی بزرگ دومی می‌شود؟

جواب:نه!

برخی دیگر مانند فرضیه ‌ی ریمان حل نشده باقی مانده‌اند و موضوع پژوهش‌های روز هستند.

با همه‌ی این‌ها، مسائل هیلبرت بسیار تأثیر‌گذار بوده‌اند و بیش از صد سال است که نقطه‌ی کانونی مهمی برای تحقیقات ریاضی هستند.

به همین دلیل، بزرگان بسیاری از رشته‌های دیگر نیز چالش‌های عمده‌ی خود به تحریر در آورده‌اند. ایده‌ی کار، هدایت تحقیقات در همان سویی است که هیلبرت انجام داد.

امروزه، درک هلبینگ در موسسه‌ی فناوری فدرال سوئیس در زوریخ اقدام به انجام چنین کاری در زمینه‌ی علوم اجتماعی و اقتصاد کرده است. هلبینگ نیروی محرکه‌ی پروژه‌ای بلند‌پروازانه به نام FuturICT است، که ما در اینجا به آن می‌پردازیم. برنامه‌ی او جمع‌‌آوری اطلاعات با جزئیات بی‌سابقه و استفاده از آنها برای شبیه‌سازی رفتار کل اقتصاد و سپس پیش‌بینی و جلوگیری از بحران است.

او در حال حاضر منتظر دریافت بودجه‌ی ۱ میلیارد یورویی مورد نیازش از کمسیون اروپا و مشغول لیست کردن مهم‌ترین چالش‌های پروژه‌اش است، که در آینده با آنها روبه‌رو خواهد‌شد.

در مجموع ۶۰ چالش را ذکر کرده است که در اینجا برخی از آنها را آورده‌ایم:

چگونه امنیت و صلح را ترویج دهیم؟(به عنوان مثال جلوگیری از جرم و جنایت سازمان‌یافته، تروریسم، ناآرامی‌های اجتماعی)

چگونه ویژگی‌های جامعه را اندازه بگیریم، ویژگی‌هایی مانند بافت‌ اجتماعی، هنجارهای اجتماعی، سرمایه اجتماعی، تاثیر اجتماعی، تغییرات اجتماعی، تعامل، خطرات سیستمیک، محدودیت‌های سازمانی، بافت و فرهنگ در سطح جهانی و در زمان واقعی؟

محدودیت‌های پیش‌بینی و کنترل در سیستم‌های پیچیده و شبکه‌ای چه هستند؟ آیا سیستم اقتصادی قابل کنترل طراحی شده‌است( از دیدگاه سایبری)؟ اگر نه، باید چه تغییراتی در جهت کنترل‌پذیر کردنش انجام داد؟

تعامل محیط زیست و تغییرات آن با رفتارهای انسانی و تغییرات جامعه چگونه است؟

چگونه باید شبکه و سیستم‌های انعطاف‌پذیر ایجاد کنیم؟ چگونه از آشفتگی‌های محلی که اثرات  سیستمی مخربی در مقیاس جهانی دارد، جلوگیری کنیم؟

نوآوری چگونه پدید می‌آید؟ چه عاملی باعث و چه عاملی مانع نوآوری می‌شود؟ چگونه خلاقیت را مدل‌سازی کنیم؟

البته اولین و مهم‌ترین چالش کوتاه کردن لیست است. باید روشی برای به ‌گزینی چالش ها پیدا کنیم، چرا که هیچ کس نمی‌تواند بر ۶۰ مورد تمرکز کند.

هلبینگ پروژه‌ی FuturICT را  بازار بورسی می‌داند که سهام‌داران می‌توانند بر روی چالش‌هایی که برایشان سودآور است، سرمایه‌گذاری کنند.

این ایده‌ای بسیار جالب است و می‌تواند در حوزه‌هایی که مشکلات کمتری دارند و با سرمایه‌ای کمتر، می‌توان سود خالصی به ‌دست آورد، مورد استفاده قرار گیرد.

اما چالش‌های بزرگتر نیاز به سرمایه‌گذاری قابل توجه و ریسک بالاتر دارد و هنوز مشخص نیست که چگونه می‌توانند مدیریت شوند.

جالب است که ببینیم که آیا چالش‌های بزرگ هلبینگ همان تأثیری را که هیلبرت بر ریاضیات گذاشت، بر اقتصاد و علوم اجتماعی می‌گذارد یا نه.

 منبع:

http://www.technologyreview.com/view/428966/the-grand-challenges-of-the-economic-and-social/

مرجع:

 arxiv.org/abs/1208.3883: Accelerating Scientific Discovery By Formulating Grand Scientific Challenges