ظریفکاری لانهها با مواد سیگارهای دورانداختهشده میتواند به دورکردن هیرههای ۱ انگلی کمک کند؛ پرندهگان شهری روشهای کهن بیرون راندن انگلها را در فضای شهری اینگونه دنبال میکنند.
استفاده از تهسیگارها در ظریفکاری لانهها شاید چندان بهداشتی به نظر نیاید. اما گروهی از بومشناسان میگویند که جدا از غیرطبیعی بودن، بهکاربستن سیگارهای استفادهشده توسط پرندهگان میتواند شکل شهری همان سازگارشدن ِ همیشهگی باشد.
پرندهگان شهری سیگارها را برای مواد گیاهیشان که انگلها را میرانند، به کار میبندند.
Manfred Danegger/NHPA/Photoshot
از دیرباز پرندهگان به ظریفکاری لانههایشان با گیاهانی غنی که انگلها را بیرون میرانند، شناختهشدهاند. مواد شیمیایی درون برگ تنباکو به دفع بندپایانی مانند هیرهها معروفند؛ بنابر این مونزرات سوارز-رودریگز، بومشناسی در دانشگاه خودگردان ملی Mexico درMexico City و همکارانش در شگفتاند که آیا پرندهگان شهری نیز تهسیگارها را به همین دلیل به کار میبندند.
در یک مطالعه که در Biology Letters منتشر شدهاست، پژوهشگران لانههای دو گونه پرندهی رایج در قارهی امریکای شمالی را بررسی کرده، میزان سلولزاستات (مادهای در تهسیگارها) را در لانهها سنجیده، و دریافتهاند که هرچه میزان آن بیشتر باشد، هیرههای انگلی کمتری وجود خواهند داشت.
این گروه همچنین تلههایی به کار بستهاند تا دریابند که آیا این دافعه با موجودی نیکوتین آنها، یا ساختار و دیگر شاخصههایشان در ارتباط است. سوارز-رودریگز و همکاران، این تلهها را در لانهی ۲۷ گنجشک خانهگی (Passer domesticus) و ۲۸ سهره (Carpodacus mexicanus) در محوطهی دانشگاهشان، قرار دادند. در تلهها، که درونشان از گرما برای جذب انگلها استفاده شدهاست، فیبرهای سلولزی و فیلترهایی از سیگارهای کشیده شده یا نشده و نوارهایی چسبدار برای گرفتن بندپایان جاسازی شده اند.
«آیا این پرندهگان سیگارهای سنگینتر را ترجیح خواهند داد؟»
پس از ۲۰ دقیقه، تهسیگارهای کشیدهنشده انگلهای بسیار بیشتری نسبت به تهسیگارهای کشیدهشده –که به سبب عبور دود سیگار از میانشان نیکوتین بیشتری دارند- جذب میکنند. بنابراین، در لانههایی که درونشان تخم پرنده وجود داشت، تلههای دارای تهسیگارهای کشیدهنشده، بیش از دوبرابر انگل گرفتند.
تیوتی موسیو، بومشناسی از دانشگاه کارولینای جنوبی در کلمبیا میگوید: «شگفتزده شدهام: آیا این پرندهگان سیگارهای سنگینتر را ترجیح میدهند؟ اگر آری، یعنی این که این رفتار به نوعی پاسخ سازگارانه به مشکل انگلهاست.»
سوارز-رودریگز اشاره دارد که ممکن است که تهسیگارها، علاوه بر ویژهگیهای ضد انگلی، اثرات منفی ناشناختهای نیز برای پرندهگان داشتهباشند؛ چراکه بسیار مواد شیمیایی آنها سرطانزا و برخی آفتکشاند.
.......................................................................
۱. هیره: جانورانی از شاخه بندپایان و ردهٔ عنکبوتیان هستند. هیرهها به همراه کنهها به زیرردهٔ کنهسانان تعلق دارند. هیرهها از پرگونهترین و موفقترین بیمهرگان کره زمین هستند.
بسیاری از گونههای هیره آزادانه در خاک زندگی میکنند ولی شمار زیادی از گونههای هیره نیز به عنوان انگل بر روی گیاهان، حیوانات و کپکها زندگی میکنند. این جاندار ناقل بیماری آسم نیز میباشد.بیشتر هیرهها غیر انگلی بوده و چون یک جاندار خانگی است از پوست هایی که از انسان میریزد و تکه برگهای فاسد تغریه میکنند.
منبع:
http://www.nature.com/news/city-birds-use-cigarette-butts-to-smoke-out-parasites-1.11952
مرجع:
Suárez-Rodríguez, M., López-Rull, I. & Garcia, C. M. Biol. Lett. http://dx.doi.org/10.1098/rsbl.2012.0931 (2012).