اضافه‌وزن ممکن است سطح ویتامین D را کاهش دهد، اما کمبود این ویتامین منجر به اضافه‌وزن نمی‌شود.

ارتباط بین چاقی و کمبود ویتامین D به نظر می‌رسد یک خیابان یک‌طرفه باشد. مطالعه‌ی بزرگی از ژنتیک زیربنای هر دو حالت نشان می‌دهد که چاقی ممکن است سطح ویتامین D را کاهش دهد اما استعداد ابتلا به کمبود این ویتامین منجر به چاقی نمی‌شود. این یافته‌ها هم‌چنین نشان می‌دهد که افزایش سطح ویتامین D باعث کاهش چاقی نخواهد شد.

ارتباط بین این دو سال‌هاست که مشاهده شده اما تعیین علت و معلول دشوار بوده است. رابرت هینی، غددشناسی از دانشگاه کریگتون (Creighton University) در اوماها می‌گوید: «من این را بسیار محتمل و تفسیر صحیحی از داده‌ها می‌دانم. فکر می‌کنم این گزارش باارزشی است.»

در این مطالعه‌ی جدید، پژوهش‌گران از یک پایگاه داده‌ی عظیم بین‌المللی با قابلیت دسترسی به اطلاعات ژنتیکی بیش از 42000 نفر استفاده کرده‌اند. این دانشمندان توجه کرده‌اند که آیا شخص هیچ یک از 12 متغیر ژنتیکی (genetic variants) مربوط به اضافه‌وزن را داراست. جای تعجب نیست که افراد دارای این متغیر‌ها، احتمال چاق بودنشان نسبت به کسانی که فاقد آن‌ها بودند، بیشتر بوده است. این افراد هم‌چنین مستعد داشتن سطوح پایین ویتامین D بودند. الینا هیپونن، همه‌گیرشناس (epidemiologist) و متخصص تغذیه از دانشگاه کالج لندن، و همکارانش این گزارش را در PLOS Medicine منتشر کردند.

هنگامی که پژوهش‌گران 4 متغیر ژنتیکی مربوط به سطوح پایین ویتامین D را مورد آزمایش قرار دادند، دریافتند که افراد دارای این متغیرها لزوماً مستعد ابتلا به چاقی نبودند. آن‌ها صحت یافته‌های خود را از طریق بررسی پایگاه داده‌ی دیگری چک کردند و نتایج مشابهی بدست آوردند.  

هیپونن می‌گوید که این داده‌ها نشان می‌دهد که از دست دادن وزن به طور بالقوه کمبود ویتامین D را در افراد چاق کاهش می‌دهد. این افراد می‌توانند سلامت کلی خود را با چک‌کرد این ویتامین و اصلاح کمبود آن، بهبود بخشند. در میان سایر موارد، این ویتامین برای مبارزه با عفونت، جذب کلسیم و حفظ یک سیستم ایمنی سالم مهم است.

مکانیزم اساسی که می‌تواند توضیح دهد چرا اضافه وزن ویتامین D را سرکوب می‌کند، هنوز یک موضوع بحث‌انگیز است. هینی می‌گوید که چون این ویتامین محلول در چربی است، برخی از دانشمندان بر این باورند که آن در بافت چربی جداسازی می‌شود و اگر چنین باشد، ویتامین D کمتری به جریان خون خواهد رسید. اما در حالی که این ویتامین به راستی در چربی ذخیره می‌شود، هیچ گواه قوی وجود ندارد که بافت چربی این ویتامین را جداسازی کرده و نگه دارد.

کار او نشان می‌دهد که ویتامین D در سراسر بدن رقیق می‌شود و این رقت به آسانی به عنوان یک کمبود در اضافه وزن و افراد چاق که وزن بیشتری نسبت به افراد با وزن متعادل دارند، دیده می‌شود. هینی می‌گوید به خصوص برای افرادی که اغلب ویتامین D مورد نظر خود را از طریق قرار گرفتن در معرض نور خورشید بدست می‌آورند، این کمبود می‌تواند بد باشد. هنگامی که یک فرد وزن و حجم اضافه می‌کند، مقدار مساحت سطح پوست به طور متناسب گسترش نمی‌یابد و بنابراین قادر به حفظ سطوح مناسب نخواهد بود. هینی و همکارانش در دسامبر 2012 این گزارش را در Obesity منتشر کردند.

منبع: http://www.sciencenews.org/view/generic/id/348082/description/Link_between_obesity_and_vitamin_D_clarified