از روکش عدسیها تا سلولهای خورشیدی؛ لایههای نازک ِ بسپاری (پلیمری) در بسیاری زمینهها به کار میروند. اما این لایهها، نسبت به همتاهای حجمی خود، دینامیک متنوعتری دارند؛ این خود میتواند بر پایداری و کارکردشان اثر بگذارد. یک توضیح برای این رفتار غیرعادی چنین لایههایی این است که در موارد نارکتر، سطح آنها نقش بیشتری دارد. اکنون شیه-فان ونگ و همکاران از دانشگاه Akron در Ohio، در Physical Review Letters گزارش کردهاند که شکل بسپار میتواند نقشی بسیار مهمتر از آنچه که اندیشه میشد، داشتهباشد.

ملکولهای پلیاستایرن، پیکربندیهای خطی، ستارهای، مسلسلی و شاخهای دارند؛ ونگ و همکاران زنجیرهای پلیاستایرن را ترکیب کردهاند. آنها لایههای ۱۰۰نانومتری از بسپارهای گوناگون را بر پایههای جامد نشانده و موجکها ریز سطحیشان را با طیفنگاری همبستهی پرتوی ایکس نگاه کردند. با تحلیل چهگونهگی جابهجایی موجکها، گرانروی لایهها را یافتند. در بسپارهایی که زنجیرهها به صورت خطی به دنبال یکدیگر میآمدند، گرانروی مانندهی همتای حجمی بود؛ اما برای موردهای دیگر، گرانروی ظاهری لایهها بسیار بیشتر از اندازهی مربوطه در نمونههای حجمی بود؛ این اختلاف با افزایش تعداد شاخهها در زنجیر، زیاد میشد.
یک مدل شناختهشده وجود دارد که لایهها را به صورت دو سطح ِ دارای گرانرویهای متفاوت توصیف میکند؛ این گروه با بررسی این مدل دیدند که نمیتوانند دادههایشان را با آن برازش دهند. این نویسندهگان چنین برداشت کردند که شاید در مقابل چنین مدلی، تنها مهم باشد که در لایههای بسپاری شاخهای، زنجیرها چقدر روی هم حرکت کرده و تا چه اندازه در هم فرو میروند.
منبع: branching out
ماخذ: Phys. Rev. Lett. 111, 068303 2013
نویسنده خبر: سعیده هوشمندی