هنر پیچیده‌ی تازنی DNA یک پیچ تازه خورده‌است. پژوهش‌گران در دانش‌گاه Arizona State در Tempe بر آن شدند تا تک رشته‌ی DNA را وادارند که بازگشته و بر روی خودش تا بخورد تا یک آرایه از نانوساختارهای دو یا سه بعدی بسازند (برای دیدن پویانمایی به اینجا بروید). آن‌ها برای این کار از داربستی که از DNA های متقاطع و اندکی چرخیده ساخته شده‌است، به کار بسته‌اند.

در تازنی (اوریگامی) DNA داربستی، تک‌رشته را راه‌نمایی می‌کند که تا بخورد و شکلی را بسازد. گروه آریزونا، به رهبری هائو یان، در پی آن بودند که با به کار بستن داربست‌هایی از دو رشته DNA ی متقاطع که با هم گوشه‌ی راست می‌سازند، شکل‌های پیچیده‌تری نسبت به آن‌چه که تا کنون ممکن بوده، بسازند.

ساختارهای متقاطع ِ همانند که پیوندهای هالیدی خوانده‌ می‌شوند، چندان هم تازه نیستند. اما کسی فکرش را نمی‌کرد که بشود به هم وصل‌شان کرده و داربست پایدار ساخت چراکه بار ملکول‌های DNA همیشه با هم ناسازگار بوده‌است.

یان و گروه‌ش در برابر این مشکل، روش سرهم کردن داربست‌شان را اندکی تغییر داده و پیوندها را کمی چرخاندند. یان می‌گویند: دست‌آورد یک توری خانه‌خانه‌ی «بسیار پایدار» بود.

  با این کار، نه تنها ساختارهای دوبعدی که می‌شد کره‌ها و شکل‌های پیچ‌مانندی را درست کرد. این داربست و ساختارهای گوناگونی که می‌تواند درست کند در Science آمده‌اند.

یان امید دارد که تازنی DNA بتواند جلوتر رفته و مثلا «قفس» هایی سه بعدی بسازد که بتواند دارو را تا جای خاصی در بدن که بدان نیاز است، ببرد.

منبع:

http://www.nature.com/news/dna-folding-takes-a-fresh-direction-1.12660

مرجع:

Han, D. et al. Science 339, 1412–1415,2013